Kritische vragen: geen tips & advies
Tijdens begeleide intervisie en groepssupervisie besteed ik gericht aandacht aan het (leren) stellen van kritische vragen. Dat lijkt een vanzelfsprekend aanwezige vaardigheid voor sociale- en onderwijsprofessionals. Toch pakt dat regelmatig anders uit.
Bij het bespreken van casuïstiek , klinkt de roep om hulp en advies vaak dringend door. “Hoe moet ik dit aanpakken?!” En sociale- en onderwijsprofessionals, willen nu eenmaal graag helpen … Dus voor je het weet, vliegen de goed bedoelde tips en adviezen over tafel!
Effect
Bij supervisie, coaching en intervisie, gaat het niet om het vragen naar en geven van tips en adviezen. Het gaat er om dat iemand over zichzelf kan leren doordat de anderen hem of haar bevragen. Kritische vragen op allerlei niveaus: over kennis en vaardigheden, maar ook over overtuigingen, zelfbeeld en drijfveren. Het effect van zulke kritische vragen is dat de casusinbrenger op breed terrein tot reflectie komt. Hij of zij onderzoekt wat er precies speelt in een casus en ontdekt waar aanpassing of ontwikkeling nodig is.
Geen snelle oplossing met een reeks aan tips en adviezen, maar een persoonlijk ontwikkelpunt….
Een ervaring uit de praktijk
Ruben is een deeltijd HBO student van 32 jaar en hij heeft al heel wat werkervaring binnen de zorg en hulpverlening. Voor het eerst volgt hij nu supervisie. Aan het begin van het supervisietraject riep hij regelmatig ietwat geïrriteerd “… Wat is het lastig om geen advies te geven! Hoe doe je dat? Ik heb gewoon goede tips voor mijn groepsgenoten!…”.
Gaandeweg oefent hij zich in het breed bevragen van zijn medestudenten. Hij houdt een lijstje bij zich waarop de verschillende gebieden staan waar hij vragen over wil stellen.
Kritische vragen: geen tips & advies. Het IJsbergmodel is zijn vaste geheugensteuntje geworden.
Ruben krijgt er steeds meer lol in om de denkprocessen van zijn medestudenten te stimuleren. Zijn ‘gouden tips’ voor zijn groepsgenoten kan hij bewaren tot de laatste vijf minuten van de bijeenkomst. Dan is er namelijk toch nog heel even ruimte voor ‘tips & tricks’.
Duurzame ontwikkeling
Het effect van zo’n zoektocht binnen een begeleidingstraject, is dat de specifieke oplossingen of aanpassingen die gevonden worden, van duurzame aard zijn. Het opvolgen van een tip kan een heerlijk snelle oplossing lijken. Maar het blijft de tip van een ander en blijkt uiteindelijk vaak toch niet exact te passen en te beklijven.
Intervisie of supervisie?
Kritische vragen: geen tips & advies. Wil je hiermee oefenen?
Intervisie of supervisie vormen daar een leerzame omgeving voor. Je kan er hier meer over lezen.
